Κάλυμνος : Το νησί των Σφουγγαράδων

Η Κάλυμνος είναι νησί των Δωδεκανήσων, στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Παρ' όλο που η επίσκεψη μου σε αυτό δεν ήταν παρά μόνο λίγες ώρες, θεωρώ πως δεν πρέπει να λείπει από το blog. :)

Ένα πρωί, λοιπόν, μαζί με μια φίλη μου, πήραμε το καραβάκι από την Κω και σε περίπου μισή ώρα βρισκόμασταν στην Κάλυμνο. Η αλήθεια είναι πως λόγω του ότι δεν είχαμε πολλές ώρες στην διάθεση μας δεν είδαμε αξιοθέατα κ πολλά σημεία του νησιού. Έτσι περιοριστήκαμε στο κέντρο της Καλύμνου. Βόλτες στην αγορά κ πολύ τρέλα :)

Επειδή, λοιπόν, δεν μπορώ να πω κ πολλά για το νησί, έψαξα κάποιες πληροφορίες γι' αυτό και ποια είναι τα κυριότερα αξιοθέατα που κάποιος θα έπρεπε να επισκεφτεί σε περίπτωση που βρεθεί εκεί. :)

Η Κάλυμνος διαθέτει τέσσερα σπήλαια:

ΜΟΥΣΕΙΑ:

Στο Ναυτικό Μουσείο της Καλύμνου που ιδρύθηκε το 1994, παρουσιάζεται η ναυτική παράδοση του νησιού, η ιστορία και οι μέθοδοι της σπογγαλιείας, καθώς και πολλά αντικείμενα από ναυάγια αρχαίων πλοίων. 

Στις τέσσερις αίθουσες του μουσείου εκτίθενται αντικείμενα σχετικά με το επάγγελμα της σπογγαλιείας και την κατεργασία των σφουγγαριών. 

Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται παλιές φωτογραφίες των αρχών του 20ου αιώνα από την πόλη και τις εκδηλώσεις που γινόντουσαν κατά την αναχώρηση των σφουγγαράδων, λίθινες, μολύβδινες και σιδερένιες άγκυρες, ναυτικοί χάρτες 16ου-17ου αιώνα, ευρήματα από ναυάγια, πέτρινες οβίδες, ξάρτια πλοίων, ναυτικά φανάρια, πιάτα με θαλασσινές παραστάσεις και μινιατούρες καϊκιών.

Στη δεύτερη και τρίτη αίθουσα υπάρχουν εξαρτήματα σπογγαλιείας από τις αρχές από τις αρχές του 19ου αιώνα έως και σήμερα, όπως «σκανταλόπετρες» (πέτρες για βύθιση των δυτών) ναυτιλιακά όργανα (εξάντας, πυξίδα, βαρόμετρο, μιλιομετρητής), σκάφανδρα και αντλίες αέρα. Επίσης, εκτίθενται εργαλεία επεξεργασίας σφουγγαριών και όστρακα. 

Στην τελευταία αίθουσα υπάρχουν παραδοσιακές ενδυμασίες, πιάτα, μαντίλια, μουσικά όργανα, έπιπλα εποχής, σεντόνια, μαξιλάρια, υφαντά, εξαρτήματα υφαντικής, αντικείμενα για τη ζύμωση του  ψωμιού και στάμνες.

Δούλεψαν ως αρχιτέκτονες, ως οικοδόμοι, ως συλλέκτες, ως διακοσμητές χωρίς ποτέ να σταματήσουν την αγαπημένη τους δραστηριότητα, την κατάδυση. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Τα ευρήματα, τα οποία προέρχονται από χιλιάδες καταδύσεις στις θάλασσες της γης, περιλαμβάνουν σχεδόν ότι μπορεί κανείς να συναντήσει στο βυθό. Μεγάλες ποικιλίες από ψάρια, κοχύλια, οστρακοειδή, αστερίες, κοράλλια, καρχαριοειδή, χελωνοειδή και φυσικά όλα τα είδη σφουγγαριών. 

Μέρος του μουσείου είναι αφιερωμένο στο επάγγελμα της σπογγαλιείας και περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία και τα σκάφανδρα που χρησιμοποιήθηκαν από τους δύτες από το 1872 μέχρι σήμερα. 

Στην είσοδο του μουσείου εντυπωσιάζει τον επισκέπτη μια υπερμεγέθης σιδερένια άγκυρα. 

Σε μια πτέρυγα εκτίθενται ευρήματα του Α' και Β παγκοσμίου πολέμου όπως τορπίλες, κομμάτια από αεροπλάνα κτλ. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυλάσσονται αμφορείς του 6ου, 4ου, 3ου και 2ου π.Χ. αιώνα. Επίσης υπάρχει μια συλλογή από 2000 περίπου φωτογραφίες σχετικές με την ιστορία και την παράδοση των σφουγγαράδων. 

Στο χώρο του μουσείου γίνεται επεξεργασία των σφουγγαριών και λειτουργεί κατάστημα με σφουγγάρια, κοράλλια, όστρακα και... δόντια καρχαρία.

Ιδιωτικό λαογραφικό μουσείο που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της κ. Φανερωμένης Σκυλλά. Βρίσκεται στο δρόμο προς τους Βοθύνους στη διασταύρωση με το δρόμο που οδηγεί στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα του εν Καλύμνω. Έχει εκθέματα που χρονολογούνται από το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι συλλογές αντικειμένων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παραδοσιακές φορεσιές και οικοσκευή παλαιών νοικοκυριών, ανασυνθέτουν την ατμόσφαιρα της οικογενειακής καθημερινότητας εκείνης της εποχής. Ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με ένα κομμάτι ζωντανής ιστορίας, καθώς πληροφορείται για την κοσμοθεωρία, τα έθιμα και τις νοοτροπίες των μελών μιας παραδοσιακής νησιωτικής κοινωνίας, καθώς και για τη ζωή των Καλύμνιων σφουγγαράδων.

Με την «Κυρά της Καλύμνου» να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες του από τώρα και στο εξής, ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2009 το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου.

Αρχαιότητες από την Προϊστορική ως και τη Μεταβυζαντινή εποχή περιλαμβάνονται στα εκθέματα, παρουσιάζοντας διαχρονικά την ιστορία του νησιού σε διάρκεια χιλιετιών. Και αν η χάλκινη κολοσσιαία γυναικεία μορφή που «αναδύθηκε» από τη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου αποτελεί τον έναν πόλο του ενδιαφέροντος, ο μεγάλος αριθμός γλυπτών αναθημάτων στο ιερό του Δηλίου Απόλλωνος και ένα τεράστιο λατρευτικό άγαλμα του Ασκληπιού βρίσκονται στον αντίποδα.

Ανάμεσά τους χάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά, εξαιρετική κεραμική, νομίσματα, κοσμήματα, εικόνες και χειρόγραφα της Βυζαντινής εποχής και πολλά άλλα. Κτισμένο στο κέντρο της πρωτεύουσας του νησιού, της Πόθιας, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου οργανώθηκε από την ΚΒ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο του ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006.

Η είσοδος στην έκθεση γίνεται με μία σύντομη εισαγωγή για την ιστορία του νησιού και ακολουθούν σε μία προθήκη μεμονωμένα αντικείμενα, τα οποία ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών ή είχαν παραδοθεί στην Εφορεία- δεν είναι δηλαδή γνωστή η προέλευσή τους-, με σημαντικότερο όλων το χάλκινο τελετουργικό αντικείμενο με κιονίσκο, επάνω στον οποίο βρίσκεται σύνταγμα αιγυπτιακών θεοτήτων. Η αίθουσα με τα αγάλματα που ήρθαν στο φως κατά τις ανασκαφές σε αποθέτες του ιερού του Δαλίου Απόλλωνος.

Η συνέχεια αναπτύσσεται σε δύο αίθουσες εκθέσεων και στον όροφο του μουσείου. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην προϊστορική ζωή στο νησί, με ευρήματα από ανασκαφές σε σπήλαια (εργαλεία, σκεύη, αγγεία κ.λπ.), ευρήματα από τη Μινωική περίοδο- όπως ένας χάλκινος λατρευτής- και σε χωριστή προθήκη ένα μεγάλο μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο, προϊόν κατάσχεσης, με πιθανή προέλευση από την Αμοργό.

Ιδιαίτερη ενότητα αναφέρεται στο σημαντικότερο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου, το ιερό του Δαλίου Απόλλωνος, στους δύο αποθέτες του οποίου βρέθηκαν πολλά αναθήματα: γραπτοί κρατήρες και δίνοι, χάλκινος γρύπας, πήλινα αφιερώματα με μορφή βοοειδών, ένας σπάνιος ενδεδυμένος κούρος του 530 π.Χ. με γραπτή διακόσμηση και αφιερωματική επιγραφή.

Επίσης πολλά μαρμάρινα γλυπτά των κλασικών χρόνων που αναπαριστούν τον Απόλλωνα, νεαρές γυμνές ανδρικές μορφές, μικρά παιδιά, η θεά Υγεία, η Αθηνά αλλά και ο τεράστιος Ασκληπιός (2ος αιώνας π.Χ.). Την ενότητα κλείνουν επιγραφές που δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τον δημόσιο βίο των κατοίκων του νησιού, τιμητικά ψηφίσματα, μαρτυρίες για τη θέση της γυναίκας και για απελευθερώσεις δούλων.

Αργυρά και χάλκινα νομίσματα-κοπές της Καλύμνου και της Κω αλλά και ξένων πόλεων παρουσιάζονται στη δεύτερη αίθουσα, η οποία περιλαμβάνει κυρίως τα ευρήματα του αρχαίου οικισμού Δάμος ο οποίος αναπτύχθηκε στην Ελληνιστική εποχή, όπως ανάγλυφους λύχνους, θυμιατήρια, ομοιώματα βωμών, ειδώλια και μεταλλικά εργαλεία.

Μια άλλη ενότητα είναι αφιερωμένη στις καλυμνιακές νεκροπόλεις και στα πολύτιμα ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές τους, όπως χρυσά κοσμήματα, διαδήματα, στεφάνια, ενώτια, δακτυλίδια και επιρράμματα από τα νεκρικά υφάσματα, επίσης πήλινα αγγεία αλλά και έργα υαλουργίας. Στην αίθουσα ωστόσο δεσπόζει το χάλκινο άγαλμα γυναίκας που καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο και άλλα χάλκινα τμήματα γλυπτών που ανασύρθηκαν από τον βυθό (κεφαλή ηγεμόνα με καπέλο, τα σκέλη έφιππου άνδρα με τα περίτεχνα σανδάλια και τους πτερνιστήρες και το δελφίνι).

Ο όροφος εξάλλου είναι αφιερωμένος στην παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή Κάλυμνο.

Εξαιτίας της ποικιλομορφίας των ακτών, των απόκρημνων βράχων και του ήπιου κλίματος το νησί χαρακτηρίζεται ιδανικό μέρος για τους αναρριχητές.  Για όσους αναρριχητές έχουν ταξιδέψει, ο βράχος της Καλύμνου μοιάζει με αυτόν της Ταϊλάνδης. Η Κάλυμνος, όμως, από τους περισσότερους αναρριχητές κρίνεται ως πληρέστερος προορισμός. Ο ασβεστόλιθος, η αναρρίχηση στους σταλακτίτες, τα πολλά σπήλαια συνέβαλαν στο να χαρακτηριστεί η Κάλυμνος από τα περιοδικά Vertical, Klettern, Climbing, Desnivel, ως μία από τις πιο όμορφες τοποθεσίες « του κόσμου των αναρριχητών ».

Υπάρχουν περίπου 60 πεδία με διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης κυρίως «μιας σχοινιάς», δυσκολίας από 4 έως 9, που είναι εύκολα προσβάσιμα από μονοπάτια. Οι περισσότερες διαδρομές της «μιας σχοινιάς» κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 μέτρων. Ωστόσο, υπάρχουν και διαδρομές της «μιας σχοινιάς» που φτάνουν τα 50 - 60 μέτρα. Για την διάνοιξη των διαδρομών στο νησί χρησιμοποιούνται σύγχρονα υλικά, ανοξείδωτα στα οποία γίνεται τακτικά συντήρηση.

Η πλειοψηφία των διαδρομών βρίσκεται στο δυτικό/βορειοδυτικό τμήμα του νησιού.

Υπάρχει επίσης το νησάκι της Τελένδου (ή Τελέντου) στο οποίοι δημιουργούνται όλο και περισσότερες διαδρομές με έμφαση στις διαδρομές «πολλών σχοινιών» διαφορετικού ύψους. Στην Κάλυμνο ανοίγονται περίπου 100-150 νέες διαδρομές κάθε χρόνο από Έλληνες και ξένους αναρριχητές. Αυτή την στιγμή το νησί έχει πάνω από 2000 οργανωμένες διαδρομές. Πριν από 10 χρόνια ξεκίνησε να διοργανώνεται στο νησί ένα φεστιβάλ αναρρίχησης : το Kalymnos Rock Climbing Festival. Την τέταρτη φορά που διοργανώθηκε, το Μάιο του 2009, συγκέντρωσε πάνω από 300 συμμετέχοντες από δεκαπέντε χώρες.

Καλό μήνα! Να περνάτε όμορφα! :)

❤